-
1 шарт
I сущ.1) усло́вие, угово́р, тре́бование чего или чьё-л.шарт буенча — по усло́вию, согла́сно усло́виям (угово́ру)
шарт кую — ста́вить усло́вие
(кемнең) шартына (шарты белән) килешү — согласи́ться на какое-л. усло́вие, согласи́ться с каким-л. усло́вием
договор шартлары белән килешмәү — не согласи́ться с усло́виями догово́ра
2) усло́вия (только мн. ч.), обстоя́тельстваяхшы шартлар — хоро́шие усло́вия
тормыш шартлары — усло́вия жи́зни
хезмәт шартларын яхшырту — улу́чшить усло́вия труда́
шартларның торышына карап — по обстоя́тельствам
башка шартларда — в други́х усло́виях
3) усло́вия (только мн. ч.), возмо́жности (способствующие чему-л.)эшләү өчен барлык шартлар тудырылган — со́зданы все усло́вия для рабо́ты
сынаулар үткәрергә шартлар булмау сәбәпле — по причи́не отсу́тствия усло́вий (возмо́жностей) для экспериме́нтов
4) усло́вие, осно́ва, предпосы́лка для чего-л.җиңүгә ирешүнең төп шартлары — гла́вные усло́вия успе́ха (побе́ды); гла́вные предпосы́лки успе́ха
кирәкле (уңайлы) шартлар булдыру (тудыру) — созда́ть необходи́мые предпосы́лки; благоприя́тствовать, соде́йствовать
5) спец. усло́вия (только мн. ч.); исхо́дные да́нные (положе́ния, лежа́щие в осно́ве чего-л.)мәсьәләнең шарты — усло́вия зада́чи
теореманың шарты — усло́вия теоре́мы
•- шарт җөмлә
- шарт теркәгече••шартын (шартына) җиткереп — как сле́дует, чин чи́ном
II подр.шартын(а) китереп — до́лжным о́бразом, как сле́дует
сильному резкому звуку, треску, вызванных ударом, выстрелом или издаваемых ломающимся, лопающимся, разрываемым предметом: трах, бах; бабах, паф- шарт итү••- шарт иттерепшарт сындыру — рискну́ть ( о решительном человеке); см. тж. шартлатып сындыру
- шарт сыну -
2 идеаль
1. прил.идеа́льный (образец, порядок)2. нареч.идеаль тормыш шартлары — идеа́льные усло́вия жи́зни
редко. идеа́льно ( жить)- идеаль сыеклык -
3 резервация
сущ.резерва́цияиндеецлар резервациясе — резерва́ция инде́йцев; инде́йская резерва́ция
резервациядәге яшәү (тормыш) шартлары — жи́зненные усло́вия (жизнь) в резерва́ции
-
4 яхшыртылу
1) страд. от яхшырту2) в знач. прил. яхшыртылган улу́чшенныйсорты яхшыртылуган орлык — семена́ улу́чшенного со́рта
яхшыртылуган тормыш шартлары — улу́чшенные жи́зненные усло́вия
-
5 жизнеустройство
-
6 бытовой
-ая; -оекөнкүреш...ы; тормыш...ы
См. также в других словарях:
тормыш — 1. Кешеләрнең иҗтимагый тереклеге, җәмгыять булып яшәү хәле. Объектив чынбарлык намазда иман үрнәк, тормышта Иван үрнәк. Яшәү, тереклек итүнең билгеле бер иҗтимагый тирәлек шартлары. Шәхеснең җәмгыятькә мөнәсәбәтле рәвештә җәмгыять эчендә алынган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тормыш-көнкүреш — Көн итү, яшәү шартлары … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яшәеш — 1. филос. Җәмгыятьнең материаль тормыш шартлары, яшәү шартлары җыелмасы 2. Яшәү, гомер итү, көн күрү хәле, эш хәлләрнең торышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өлеш — 1. Нин. б. бер бөтеннең аерым кисәге секундның бер өлешендә 2. Кемгә дә булса билгеләнгән ашамлык яки эчемлек 3. Кем өчен дә булса тормыш шартлары китереп чыгарган хәл: язмыш өлешеңә тигән көмешең 4. Уртак бер эшкә аңа катнашучы тарафыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туган — с. 1. Турыдан туры кан кардәш булган и. Кан кардәш кеше 2. и. Кардәш 3. и. Ир кешегә карата дусларча яки үз итеп әйтелгән эндәшү сүзе менә нәрсә, туган 4. күч. Интереслары, тормыш шартлары яки хәлләре уртак, бер үк булган кеше. Фикердәш кеше яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оҗмах — 1. дини. Үлгәч, диндар, тәкъва кешеләрнең җаннары бик рәхәт, күңелле яши торган урын: җәннәт 2. күч. Хафасыз, тыныч, күңелле яшәү һәм ял итү яки эшләү шартлары булган бик тыныч, уңайлы, матур урын тур. Рәхәтлек; иркен, мул, ирекле тормыш тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
